در این مطلب از سری مطالب آموزش‌های گلخانه وب سایت شرکت روی پوشان لوله قزوین به سراغ مبحث دی‌اکسید‌کربن گلخانه ها رفته‌ایم. 90 % از وزن گیاهان را آب و 10% را دی اکسید کربن تشکیل می‌دهد. در عمل فتوسنتز دی اکسید کربن با آب ترکیب شده و مواد مورد نیاز برای رشد گیاهان را تامین میکند. به همین دلیل کربن نقش مهمی را در رشد گیاهان دارد.
غلظت این گاز در هوا به 340 ppm می‌رسد. غلظت دی اکسید کربن گلخانه پایین است. دلیل آن هم بسته بودن فضای گلخانه است. دی اکسید کربن موجود در این فضا مورد مصرف گیاهان قرار می گیرد. در نتیجه غلظت این گاز در گلخانه کاهش پیدا میکند. به همین دلیل یکی از عوامل محدود کننده فتوسنتز برای گیاهان به شمار می‌رود.
به دلیل هزینه بالای احداث گلخانه، نیاز است تا عملی صورت پذیرد تا حداکثر عمل فتوسنتز و عملکرد آن به دست بیاید. به همین منظور برای بالا نگه داشتن غلظنت دی اکسید کربن گلخانه یا باید با کمک تهویه غلظت دی اکسید کربن را در داخل فضای گلخانه در حد غلظت این گاز در محیط بیرون نگه داشت. همچنین می‌توان این گاز را به طور مصنوعی در داخل فضای گلخانه تزریق کرد. با تزریق دی اکسید کربن به منظور رسیدن به حداکثر میزان عملکرد ، باید غلظت این گاز به نقطه اشباع برسد.
روی پوشان قزوین تولید و ارائه کننده انواع محصولات گالوانیزه گرم، لوله گالوانیزه، لوله مانیسمان، لوله برق و لوله گلخانه
نقطه اشاع دی‌اکسید کربن چیست؟
بسیاری از گیاهان در غلظت 1300 ppm به نقطه اشباع می‌رسند. نقطه اشباع دی اکسید کربن یعنی غلظتی که با افزایش آن بر مقدار فتوسنتز گیاه افزوده نشود. در برخی از گلخانه ها از غلظت 1000 ppm استفاده میکنند.
برای رساندن به این سطح باید فضای گلخانه کاملا بسته باشد. در صورت باز بودن حتی یک دریچه و یا کار کردن تهویه ، امکان بالا بردن غلظت دی اکسید کربن و همچنین ثابت نگه داشتن آن در نقطه مورد نظر وجود نخواهد داشت.
مزیت روش تزریق دی‌اکسید کربن
استفاده از این روش باعث افزایش عملکرد چشمگیر در تولیدات گلخانه می‌شود. این روش ارزان و مقرون به صرفه است. لازم به تذکر است که غلظت دی اکسید کربن را در محیط بر حسب ppm ، میکروبار و یا پاسکال بیان میکنند. غلظت دی اکسید کربن در محیط 340 ppm ، 34 پاسکال و یا 03/0 % است.
دستگاه IRGA چیست؟
درست است که تزریق دی اکسید کربن به گلخانه کار چندان سختی نیست و ممکن است بدون اندازه گیری نیز موفقیت آمیز باشد، اما برای کنترل دقیق شرایط گلخانه باید مقدار دقیق دی اکسید کربن موجود در این فضا را اندازه گیری نمود. دستگاه IRGA که با استفاده از اشعه مادون قرمز گازها را تجزیه میکند ، برای تعیین حداقل و حداکثر میزان گاز دی اکسید کربن موجود در فضای گلخانه استفاده می‌شود.
چرا باید گاز دی اکسید کربن غنی سازی شود؟
به دلیل پیچیده بودن فرایند فتوسنتز ، نتایج مختلفی از تزریق دی اکسید کربن در محیط به دست می‌آید. در فصل زمستان به دلیل بسته بودن محیط گلخانه و همچنین مصرف گاز دی اکسید کربن گلخانه توسط گیاهان، غلظت این گاز در فضای گلخانه کاهش پیدا میکند. این گاز توسط گلخانه‌دار به گلخانه تزریق می‌شود. کمبود دی اکسید کربن حتی با وجود تهویه مناسب در گیاهان بالغ نیز دیده می‌شود ، با توجه به این موضوع تنها دو راه وجود دارد:
- سرعت تهویه و تزریق مقداری از دی اکسید کربن محاسبه کرده و غلظت ان را به 340 ppm میرسانند و این غلظت را حفظ میکنند و مانع از کاهش غلظت آن میشوند.
- با فرض اینکه غلظت دی اکسید کربن در داخل و خارج از گلخانه ثابت نگه داشته شده و در نتیجه غلظت دی اکسید کربن را به اندازه ایی بالا ببرند تا میزان فتوسنتز افزایش یابد.
شرایط لازم جهت غنی سازی گلخانه از گاز دی اکسید کربن چیست؟
بهترین زمان برای تزریق دی اکسید کربن گلخانه در طول شبانه روز ، از طلوع تا یک ساعت قبل از غروب است. این تزریق در طول شب نباید انجام شود. تزریق گاز دی اکسید کربن به موقعیت گلخانه و عرض جغرافیایی آن وابسته است. فصول پاییز و زمستان فصولی مناسب برای انجام این کار است. برای تاثیرگذاری تزریق دی اکسیدکربن به فضای گلخانه باید در هنگام انجام این عمل حتما تمامی دستگاه های تهویه ، خنک کننده‌ها و هواساز خاموش بشوند. کلیه دریچه‌های تهویه هم بسته باشند.
لازم به ذکر است که همزمان با افزایش کربن دی اکسید گلخانه، میزان شدت نور نیز باید بیشتر بشود. زیرا در شدت نور پایین ، غلظت دی اکسید کربن کم می‌شود و باعث افزایش فتوسنتز می‌شود. به بیانی دیگر در شدت نور پایین ، نقطه اشباع دی اکسید کربن کمتر است.
