یکی از متداول ترین روش های غوطه وری داغ برای پوشش‌کاری روی، فولادی های کم کربن هستند. فولاد کم کربن با نام فولاد‌های نرمه (mild stell) هم شناخته می شوند. این نوع پوشش کاری روی به دو روش از فولاد محافظت می کند.
- مثل یک مانع فیزیکی بین محیط خورنده و فلز پایه قرار می گیرد.
- در لبه ها و قسمت هایی که برش انجام شده است، پیل گالوانیک تشکیل می دهد. روی در این روش در اصطلاح فلز قربانی (scarifical) است و مانع خوردگی فلز پایه می شود.
به طور کلی در هر شرایطی روی خیلی دیرتر از فولاد از بین می رود. یعنی روی به خودی خود در مجاوت هوا آسیب پذیر است. با توجه به شرایط محیط سرعت خوردگی متفاوت است. مثلا در شرایط جوی معمولی روی با سرعت یک دهم یا یک سی ام فلز پایه خورده می‌شود. در نتیجه یکی دیگر از عوامل مهم دخیل در عمر یک پوشش، ضخامت یا جرم پوشش روی است.
عوامل تاثیرگذار بر مقاومت ورق های گالوانیزه چیست؟
برای بررسی مقاومت ورق‌های گالوانیزه در برابر خوردگی اول از همه شرایط جوی محیط را باید در نظر بگیریم. شرایط جوی برای محیط می‌تواند تعداد بی نهایتی باشد. اما با این حال می‌توانیم چند عامل کلیدی تاثیر گذار را در نظر بگیریم. این عوامل به شرح زیر هستند.
مقدار PH (اسیدیته)
پوشش نباید به مدت طولانی در مجاورت مایعاتی با PH خارج از محدوده 6 تا 12/5 قرار بگیرید. در تعیین محدوده PH مواد شیمیایی درون مایع تاثیر گذارند. مواد قلیلیی سیمان، ملاط و گچ گالوانیزه را می‌خورند. اما زمانی که سیمان سفت می‌شود، سرعت حمله کم می‌شود. در نتیجه زمان گچ کاری وجود تهویه مناسب برای سریع‌تر خشک شدن گچ توصیه می‌شود. کلرید کلسیوم حالت خورندگی در برابر روی دارد، ضمن این که سفت شدن کمک می‌کندو پس باید به اندازه استفاده شود.
هوادهی
دی اکسید کربن و اکسیژن حل شده در محلول آب، میزان خوردگی را بیشتر می‌کند. این موضوع در شرایط جوی مرطوب بیشتر صدق می‌کند.
اگر در زمان خشک کردن ساختمان تهویه مناسب وجود نداشته باشد، میعان صورت می‌گیرد. نتیجه این میعان، خوردگی اجزای گالوانیزه (مثل لوله گالوانیزه) در ساختمان می‌شود. همچنین ناودان های گالوانیزه در دراز مدت به دلیل بارش باران، دچار حمله سریع و موضعی می‌شود. ناودان های ساخته شده از ورق گالوانیزه که مخصوص سقف‌های فولادی پیش رنگ شده هستند، حتما باید با پوشش مواد آلی مثل قیر محافظت شوند.
دما
با افزایش دما، سرعت خوردگی هم بیشتر می‌شود. در دمای بالاتر از 70 درجه سانتی، همچنین در مجاورت آب، نقش دو فلز عوض می‌شود. در این حالت فولاد زودتر از روی خورده می‌شود. در این دما سرعت خوردگی پلکانی زیاد می‌شود. خوردگی در لبه‌های بی پوشش و خراش‌ها زودتر دیده می‌شود. بعد از این دما، شرایط خوردگی معمولی می‌شود. پوشش‌های گالوانیزه تا دمای 250 درجه سانتی گراد دمای عملیاتی دارند. برای کاربری‌هایی که نیاز به دمای بالاتر دارد، پیشنهاد می‌شود از ورق های آلومینیومی یا پوشش آلومینیوم استفاده شود.
عوامل شیمیایی دیگر
عوامل دیگری وجود دارند، که می‌توانیم آن‌ها را به دو بخش مایعات و جامدات تقسیم کنیم.
مایعات
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، کلریدها و برخی عوامل شیمیایی خاص، حتی در محدوده PH پیشنهاد شده، باعث حمله سریع می‌شوند. اکثر مواد عالی خالص، در برابر روی حالت تهاجمی ندارند. در حضور آب و ناخالصی‌هایی مثل اسیدها مانند مهاجم عمل می‌کنند. به همین دلیل میزان خوردگی تا حد زیادی، افزایش می‌یابد. سوخت‌هایی مثل بنزین بدون رطوبت و هیدروکربن‌های کلردار مثل تری کلرو اتیلن و مواد روغنی غیر اسیدی، نمونه‌هایی از مواد شیمیایی عالی هستند. از این مواد شیمیایی می‌توان در مجاورت روی استفاده کرد. مواد شوینده و محلول‌های پاک کننده، باعث انحلال سریع روی می‌شوند. به ویژه اگر در ترکیباتشان دارای پربورات باشد. .اگر محلول داغ باشد، دو برابر اثر می‌گذارد.
مواردی که تا به حال گفته شد را می‌توانیم تا حد زیادی به کشاورزی ربط بدهیم (لوله گلخانه). اگر رطوبت بالا باشد، اسیدها، قلیاها، فضولات حیوانی و ترکیبات مس باعث خوردگی می‌شوند. اگر در خاک موارد گفته شده وجود داشته باشد، خوردگی شدید‌تر می‌شود. برای این شرایط باید از پوشش روی سنگین‌تر یا ضخیم‌تر استفاده کنید. همچنین می‌توانید پوشش‌های گالوانیزه را قیراندود کنید.
به طور کلی پیشنهاد می‌کنیم با سازندگان محصولات گالوانیزه مشورت کنند.
جامدات (اتصال فلزات دیگر با گالوانیزه)
اگر دو فلز مختلف که به هم متصل هستندف در مجاورت آب قرار بدهید، سلول الکتروشیمیایی (زوج فلزی) به وجود می‌آید. در حالت یک فلز آند است دیگری کاتد. آند با سرعت زیاد خورده می‌شود، در نتیجه کاتد در برابر خوردگی محافظت می‌شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان متخصص روی پوشان مشورت کنید تا با دقت بیشتری انتخاب انجام دهید. توجه داشته باشید که برنج و مس را نباید در مجاورت گالوانیزه استفاده نکنید. نتیجه این عمل درست عمل نکردن پوشش گالوانیزه به ویژه در محیط های مرطوب است. در محیط بدون آلودگی از ترکیب سرب و آلومینیوم استفاده کنید. لازم به تذکر است که جوشکاری ذوبی، پوشش روی را از بین می‌برد.
نکته: در صورتی که نیاز است اتصالات گالوانیزه را به شمعک چوبی متصل کنیم، باید از شمعک های چوبی پرداخت شده استفاده کرد. شمعک‌هایی که غیر پرداختی باشند و با مواد نگهدارنده غنی شدند، خورنده هستند. در این موارد پیشنهاد می‌کنیم از چوب قیر اندود استفاده کنید.
جلوگیری از تشکیل پیل
وقتی فولاد نرمه (mild steel) به ورق‌های گالوانیزه وصل است، پیل گالوانیک به وجود می‌آید. در این حالت فولاد نقش کاتد و روی نقش آند را خواهد داشت. در صنعت خودرو سازی این اتفاق دو نقش اصلی دارد:
- در فسفاته شدن روی از فولاد محافظت می‌کند. در اتصالات گالوانیزه به ورق‌های فولادی، جلو تشکیل لایه فسفات روی سطح فولاد را می‌گیرد. این موضوع باعث کاهش کارایی سیستم رنگ آمیزی است.
- به این دلیل که هر رنگی رطوبت پذیر است، حتی در سیستم کامل حفاظت رنگ هم چنین پیلی عمل می‌کند. مواد قلیایی تشکیل شده و تورق لایه‌های رنگ و قرار گرفتن فولاد در معرض خوردگی، نتیجه واکنش الکتروشیمیایی پیل است.
به منظور کم کردن اثر گالوانیک ورقه های گالوانیزه در نواحیی که خودگی شدید ندارند، به ورق فولاد متصل کنید. تا جایی که امکان دارد، اجزای فولاد با پوشش روی باید در کنار هم قرار بگیرند.
برای دریافت مشاوره رایگان در مورد انواع محصولات گالوانیزه می‌توانید از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره ببرید.
روی پوشان تولید کننده انواع محصولات گلوانیزه گرم ، لوله مانیسمان ، لوله برق و لوله قزوین
