اولین قدم انتخاب مکان مناسب برای گلخانه است. باید در منطقه ای با نور زیاد خورشید، دور از مناطق با باد شدید و دارای زهکشی مناسب باشد.
پس از انتخاب مکان، نوبت به ساخت قاب گلخانه می رسد. این ساختن گلخانه مدرن شامل مونتاژ یک ساختار قاب چوبی، فلزی یا پی وی سی در جایی است که طرفین و سقف قرار می گیرند. مرحله بعدی نصب دیوارها و سقف گلخانه است. برای این کار، باید از مواد مناسب مانند شیشه یا پلاستیک استفاده کنید.
اکنون زمان نصب میله های نگهدارنده است که به گلخانه شما شکل می دهد و به توزیع یکنواخت وزن مواد بام در سراسر قاب کمک می کند. آخرین مرحله اضافه کردن دریچه‌ها، درها و سایر اجزایی است که به تنظیم دمای داخل گلخانه شما کمک می‌کنند
تهیه مصالح و تجهیزات مورد نیاز ساخت گلخانه مدرن
قبل از هر چیز، مهم است که بدانیم چه نوع گیاهی در گلخانه وجود دارد .برای ساخت اسکلت گلخانه مدرن شما می توانید از لوله های چوبی، فلزی یا پی وی سی استفاده کنید. نوع مواد تا حد زیادی به نوع گیاهان، نیازهای تجاری و بودجه بستگی دارد.
با این حال، اگر در منطقه ای با شرایط آب و هوایی سخت زندگی می کنید، توصیه می کنیم از لوله های فلزی یا PVC استفاده کنید زیرا در برابر بادهای شدید یا بارش برف سنگین مقاومت بیشتری خواهند داشت.
در مورد دیوارها و سقف گلخانه مدرن شما، شیشه همیشه یک گزینه عالی است زیرا نور طبیعی زیادی را که برای رشد گیاه ضروری است وارد می کند .شیشه ممکن است گران باشد، بنابراین اگر بودجه کمی دارید، پلاستیک ممکن است انتخاب بهتری باشد. فقط مطمئن شوید که ورقه های پلاستیکی باکیفیت را انتخاب کنید که به مرور زمان زرد یا ترک نخورد.
مزایا و معایب ساخت گلخانه مدرن
یکی از مزایای داشتن گلخانه این است که می توانید فصل رشد گیاهان خود را افزایش دهید. این بدان معنی است که می توانید نهال ها را زودتر در بهار شروع کنید و آنها را تا پاییز رشد دهید. برای باغبانان در آب و هوای سردتر، گلخانه ها همچنین راهی برای رشد گیاهان گرمسیری فراهم می کنند که در فضای باز زنده نمی مانند.
یکی دیگر از مزایای بزرگ گلخانه ها محافظت از گیاهان شما در برابر آفات و حیوانات است. این به ویژه برای رشد میوه ها یا سبزیجات مهم است، زیرا مشکلات می توانند به سرعت کل محصول را از بین ببرند. با نگهداری گیاهان خود در گلخانه می توانید مطمئن باشید که از آسیب در امان خواهند بود.
در نهایت، گلخانه ها همچنین می توانند به کاهش مصرف آب کمک کنند و به شما امکان می دهند آب حاصل از بارندگی یا آبیاری را بازیافت کنید. با استفاده از سیستم های آب خاکستری، می توانید قبض آب خود را کاهش دهید و در عین حال گیاهان خود را سالم و هیدراته نگه دارید.
از معایب کلی برای گلخانه مدرن افزایش مصرف انرژی در سطح جهان و هزینه اولیه ی زیاد در گلخانه های تمام مدرن و مجهز است
انتخاب محل مناسب برای ساخت گلخانه مدرن
بطور کلی احداث گلخانه مدرن در بیشتر مناطق آب و هوایی قابل اجرا بوده و میتوان اقدام به راه اندازی و احداث گلخانه نموده اما بسیاری از عوامل در اجرای طرح گلخانه در مکان مورد نظر تأثیر گذار هستند عواملی نظیر دوری و نزدیکی به بازار مصرف میزان هزینه تولید کیفیت بالای محصول میتواند در موفقیت تولیدات گلخانه ای نقش اساسی داشته باشد بسیاری از گلخانه ها در نزدیک شهرها احداث میشوند چرا که محصول تولیدی با هزینه پایین و کیفیت بالا به بازار مصرف عرضه میشود.
پوشش سقف و دیوارهای گلخانه مدرن
ویژگیهای مهم پوششی در ساخت گلخانه مدرن به شرح زیر میباشد
نسبت به آب و هوا و گاز کربنیک نفوذ ناپذیر باشند.
نور مرئی که برای رشد گیاهان لازم هستند را جذب کند مگر در مواقع خاص.
از مقاومت بالایی برخوردار باشد و همچنین بتواند گرمایی که به صورت مصنوعی در گلخانه ایجاد میشود را تحمل و حفظ نماید.
از لحاظ هزینه های نصب راه اندازی تعمیر و نگهداری مقرون به صرفه باشد.
انواع پوششهای گلخانه مدرن
پوششهای گلخانه ای دارای تنوع زیادی بوده و به مهمترین انواع آن در زیر اشاره می شود :
الف) شیشه:
یکی از پوششهای اولیه و قدیمی در گلخانه میباشد که بدلیل ضخامت زیاد و استفاده از عنصر آهن در آن باعث رنگ کدر شیشه شده و از عبور نور به میزان محسوسی جلوگیری میشود. همچنین شیشه حالت شکننده داشته و وزن کلی آن در واحد سطح بالا بوده و در نتیجه هزینه آن بالاتر میرود. در روز بخاطر هدایت گرمایی ،زیاد باعث افزایش دما و بالعکس کاهش آن در شب میشود در مقابل ویژگیهای آن شامل شفافیت بالا برای تمامی تشعشعات و تغییر پذیری بسیار کم در مقابل عوامل جوی شیمیایی میباشد.
دارا بودن اثر گلخانهای و عدم انقباض و انبساط بالا در مقابل تغییرات دمایی میتواند از محاسن استفاده از این پوشش .باشد معمولاً شیشه های با ضخامت ۲۳ میلیمتر را در عرض ۳۵-۲۵ سانتیمتر و شیشههای با ضخامت ۶ میلیمتر را در عرضهای ۶۰ سانتیمتری استفاده مینمایند فاصله بین شیشه ها را با مخلوطی از سرب و روی جهت عایق کاری پر می کنند.
ب )پوشش پلاستیک
پوشش پلاستیکی در حال حاضر جایگزین پوشش شیشه ای شده است. نفوذ نور از پلاستیکها در مقایسه با شیشه کمتر بوده ولی انتشار نور بیشتری دارند و به همین دلیل گیاهان در این پوشش از کیفیت بالاتری برخوردار خواهند بود.
ویژگی و محاسن پوشش پلاستیکی در احداث گلخانه به شرح زیر میباشد:
در صورت نیاز میتوان به آسانی شکل گلخانه را بسته به نیاز گیاهان تغییر داد.
ایجاد اشکال مختلف پوشش گلخانه پلاستیکی بدلیل ترمی و انعطاف پذیری پلاستیک امکان پذیر میباشد.
بدلیل وزن کم پلاستیک و زیاد بودن طول و عرض آن اسکلت گلخانه سبک و ساده خواهد
شد.
استفاده از پوشش پلاستیکی در مقایسه با سایر روشها آسان و کم هزینه خواهد بود.
پوشش پلاستیکی بدلیل وزن کم آن نیاز به اسکلت ظریف تری داشته و در نتیجه باعث افزایش نور طبیعی داخل گلخانه خواهد شد. پوشش های پلاستیک مورد استفاده در گلخانه های پیش ساخته معمولاً به دو صورت پلاستیک های نرم و سخت طبقه بندی میشود.
پلاستیک های نرم : پلی اتیلن – ونیل – پلی استر – تنیت
پلاستیک سخت: پلی کربنات – آکریلیک –فایبرگلاس
عوامل موثر در طراحی و ساخت گلخانه های مدرن
برمبنای نوع تولید مد نظر محصولات و اقلیم ساخت گلخانه مدرن می توان انواع مختلفی از سازه ها را طراحی کرد.به طور مثال موارد زیر جز اهم نکات اساسی در طراحی و احداث گلخانه های مدرن است:
- تامین آب و برق
- نیروی کار
- فاصله از بازار و حمل و نقل
- توپوگرافی زمین
- وجود یا عدم وجود باد شدید
- خاک محل گلخانه در صورت نیاز به زهکشی
- شرایط محیطی نظیر رعایت استانداردهای مد نظر وزارت جهادکشاورزی
- جهت ساخت گلخانه نسبت به باران و نور خورشید
اهداف اصلی جهت استقرار گلخانه
- تبادل دی اکسید کربن و اکسیژن
- پخش گرمای مازاد و کنترل دما
- کنترل رطوبت
- معیارهای مهم برای سیستم تهویه عبارت اند از:
- شدت تهویه
- اختلاف دمایی داخل و بیرون گلخانه
- یکنواختی توزیع دما در داخل گلخانه
- سرعت هوا در نزدیک و داخل تاج محصول
انواع طرح های گلخانه های مدرن
گلخانه های تونلی
تونل‌های مرتفع، گلخانه‌های بلندی هستند که از نظر ساخت و ساز شبیه به تونل‌های پلاستیکی کم ارتفاع هستند که باغداران اغلب روی ردیفی از گوجه‌فرنگی یا سبزیجات دیگر می‌سازند تا در بهار به آنها سر بزنند.
این مفهوم برای استفاده در مقیاس بزرگتر گسترش یافت تا بتوان سبزیجات را در حجم بالا پرورش داد و با استفاده از تجهیزات در مقیاس بزرگ در تونل نگهداری کرد. تونل های مرتفع معمولاً به اندازه کافی بلند هستند که یک تراکتور بتواند در آن کار کند.
تونل های مرتفع معمولاً بدون تجهیزات برقی گرم و تهویه می شوند. نور خورشید فضای داخلی را بسیار بیشتر از دمای بیرون گرم می کند و باعث رشد گیاه استثنایی در داخل می شود.
قوسی گوتیک
یک ساختار گوتیک دارای قله بالاتری نسبت به یک گلخانه معمولی است. این بر ظرفیت گلخانه برای جذب پرتوهای خورشید تأثیر می گذارد، به ویژه زمانی که خورشید در ابتدا و انتهای روز کم است و در زمستان در نیمکره شمالی.قوسی گوتیک بهرتین شکل برای اطمینان از حذف برف (انباشته شدن کمتر روی سقف) است، به خصوص در دوره هایی که گلخانه تا حدی گرم می شود یا خیر. ظرفیت بارگیری برف زنده یک گلخانه خوب به سبک گوتیک بسیار بالاتر از هر شکل دیگری است. علاوه بر این، ساختار گلخانه ای A-Frame برای مناطقی که در زمستان برف دارند، طراحی ایده آلی نخواهد بود.
گلخانه گنبدی:
گلخانه ای ژئودزیکی باغبانی را با طراحی دایره ای خود متحول می کنند و فضای داخلی را برای رشد گیاهان به حداکثر می رساند. فصل رشد طولانی – سازه‌های ژئودزیکی از باغبانی در تمام طول سال بدون توجه به آب و هوا پشتیبانی می‌کنند و فصل رشد را حتی در محیط‌های معتدل‌تر گسترش می‌دهند.
استحکام و دوام ساختاری – این گنبدها از شش ضلعی های به هم پیوسته تشکیل شده اند، دوام بی نظیری را ارائه می دهند، در زیر فشار سفت می مانند و در برابر بادهای قوی مقاوم می مانند.
صرفه جویی در هزینه و صرفه جویی در انرژی – طراحی کارآمد آنها استفاده از مواد را کاهش می دهد و گردش طبیعی هوا را بهبود می بخشد و در نتیجه باعث صرفه جویی در انرژی و توزیع بهتر گرما در ماه های سردتر می شود.
قوسی گرد:
گلخانه های تونلی قوسی گرد در بسیاری از کشورهای درحال توسعه و دارای اقلیم ملایم هنوز بیشترین استفاده را دارد.سیستم ساخت نسبتا ساده و مقاومت در برابر در صورت ضعیف نبودن لوله های فولادی و داشتن فوندانسیون از مزیت های تونل های یک دهانه است.
