گروهبندی گلخانه ها از نظر ساختار

گلخانه یکطرفه:
این نوع گلخانه بطور معمول کنار دیوار یا گلخانه دیگری ساخته می شود. دیوار شمالی با مصالح ساختمانی و تمامی یا قسمتی از دیواره های شرقی و غربی نیز از آجر ساخته می شوند. دیواره جنوبی آن ها کوتاهتر از دیواره شمالی است. زاویه سقف با سطح زمین، بسته به عرض جغرافیایی محل، 30 تا 55 درجه است. این نوع گلخانه بیشتر برای جوانه زنی بذر و یا فرسینگ گل های پیازی بکار می رود.

 گلخانه نیمه دو طرفه: شبیه گلخانه دو طرفه است با این تفاوت که سقف آن از دو شیب غیرمساوی پوشانیده شده است. دیواره شمالی بلندتر از دیواره جنوبی است و بالاترین نقطه سقف گلخانه به اندازه یک سوم عرض گلخانه با دیواره شمالی فاصله دارد. این نوع گلخانه در مناطقی که شدت نور در زمستان کم است ساخته می شود، بطوریکه سطح جنوبی نسبت به شمالی نر بیشتری دریافت می کند از این دو نوع گلخانه بیشتر برای موارد غیرتجاری کوچک و در منازل استفاده می شود.

  1. گلخانه های دوطرفه یا سقف شیروانی:
    در این نوع گلخانه پهنای سقف دو طرف گلخانه مساوی است. این نوع گلخانه بطور مجزا یا گاهی کنار هم چسپیده و چند ردیف سقف ساخته می شود. دیوار حاجب دیواری است بین سطح زمین و اسکلت گلخانه قرار می گیرد. جنس آن بتنی، بلوک سیمانی، آجری و یا چوبی است و ارتفاع آن بین 60 تا 100 سانتی متر است. برای جلوگیری از کاهش عبور نور، در گلخانه های جدید آن را درون زمین قرار می دهند. این دیوار باید حداقل 15 سانتی متر زیر زمین باشد تا از ورود حیوانات کوچک به گلخانه جلوگیری کند. مزایا: قابلیت اطمینان بالا در استحکام سازه – حداکثر استفاده از تابش نور – هدایت مناسب تعریق پوشش گلخانه و بار برف به پایین – کنترل راحت پنجره ها برای تهویه طبیعی هوا – اتوماسیون مناسب (هدایت و کنترل سیستم ها) معایب: گران بودن سازه گلخانه عدم استفاده کارا برای گلخانه با پوشش پلاستیک – عدم امکان استفاده از نور خورشید برای ضدعفونی طبیعی خاک
  2. سقف قوسی:
    گلخانه های نیمه استوانه ای یا کوانست در طی جنگ جهانی دوم ابداع شد، زمانیکه برای ساختن انبار و سربازخانه به ساختارهای ارزان و آسان ساز نیاز بود. اسکلت این نوع گلخانه توسط لوله های آب ساخته می شود که قوس 180 درجه دارند. معمولا عرض گلخانه 9 متر و طول آن 60 متر یا بیشتر است. این نوع گلخانه بصورت مجزا یا چند ردیف موازی کنارهم ساخته می شود. مزایا: سبک و ارزان – کمتر سدن سطح تبادل انرژی بیرون – مقومت در برابر باد به نسبت سازه های دیگر – مناسب برای پوشش های ارزان مانند پلاستیک. معایبافقی بودن تاج – عدم هدایت مناسب برف به پهلو – عدم هدایت تعریق به پهلو
  3. سقف گنبدی:
    مزایا: دارای تمام مزایای گلخانه های تونلی است ولی معایب یاد شده آن را ندارد
  4. دندانه ای:
    مزایا: سطح کمتر تبادل با محیط – تهویه سقفی مناسب و ارزان – حداکثر ورود نور در مناطق خاص. معایب: عدم تناسب برخی مناطق خاص (مناطق بالای 40 درجه عرض جغرافیایی)

جهت گلخانه ها:

جهت گلخانه به شرایط منطقه بستگی دارد. در مناطق بادخیز، جهت باد غالب در تعیین جهت گلخانه های تک واحدی اهمیت زیادی دارد. همسو بودن جهت گلخانه با جهت باد خسارت زا باعث می شود خسارت کمتری به گلخانه وارد شود. ولی جهت گلخانه های چند واحدی در هر شرایطی (در امتداد طول) شمالی – جنوبی است. گلخانه ها بصورت تک واحدی یا متصل به هم و چند واحدی بنا می شوند.

مزایای گلخانه تک واحدی:

در این نوع گلخانه زودتر می توان به دمای مورد نظر دست یافت (اما گلخانه نیز زودتر سرد می شود)، نور وارد شده بطور یکنواخت در گلخانه پخش می شود و داشتن فاصله مناسب اطراف گلخانه باعث ذوب سریع برف می شود.

معایب گلخانه تک واحدی:

  • هزینه اولیه ساخت آن ها بیشتر است.
  • تهویه آن ها مشکل تر است.
  • زمین بیشتری برای ساخت گلخانه مورد نیاز است.
  • عملیات رنگ کردن و پوشش مجدد آن ها مشکل تر است.
  • سطح بیشتری از گلخانه در معرض باد زمستانی است، بنابراین هدررفتن گرما بیشتر است و سوخت بیشتری برای گرم کردن گلخانه مصرف می شود.

گلخانه های چند ردیفه:

در این نوع گلخانه ها دیواره های بین هر قسمت برداشته می شود و دارای فضای داخلی واحدی می شود. تعداد واحد هایی که به هم متصل می شوند، بستگی به نوع و تعداد گیاهانی دارد که قرار است در آن کشت شوند.

مزایای گلخانه های چند ردیفه:

  • نیاز به زمین کمتر
  • نیاز به اسکلت کمتر (به دلیل نداشتن دیواره¬های میانی)
  • هزینه احداث کمتر
  • نیروی کار کمتر
  • هزینه اتوماسیون کمتر
  • مدیریت پرسنل بهتر
  • مصرف سوخت کمتر (به خاطر کاهش سطوح تماس هدر دهنده گرما)

معایب گلخانه های چند ردیفه:

در این نوع گلخانه ها، برف به سختی از سطح گلخانه خارج می شود. قرار گرفتن برف در ناودان ها گاهی باعث شکستن اسکلت می شود. برای حل کردن این مشکل باید لوله های حرارتی زیر ناودان ها قرار داده شود و ناودان ها دارای شیب مناسب برای انتقال آب باشند. از سوی دیگر ناودان ها و لوله های حرارتی باعث کاهش نور ورودی به گلخانه شده و در نتیجه باعث تأخیر در رشد می شوند.

آخرین مقالات

فهرست مطالب