ورق های گالوانیزه از مهمترین انواع ورقهای فولادی هستند که در دو نوع ورق گالوانیزه سرد و گرم تولید میشوند. این ورقها به دلیل ویژگیهای مناسب خود، کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون دارند. اما تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم چیست؟ ورقهای گالوانیزه درواقع از قرار دادن یک پوشش فلز روی بر سطح سایر ورقهای فولادی به وجود میآیند. ورقهای پایه استفادهشده برای تولید ورقهای گالوانیزه، ورقهای روغنی یا ورقهای تولیدشده در فرآیند نورد سرد هستند. بنابراین، ورق گالوانیزه علاوه بر خاصیتهای جدیدی که در اثر قرار گرفتن پوشش روی بر سطح خود به دست میآورد، ویژگیهای ورقهای روغنی ازجمله استحکام بالا را هم دارا است.
ازجمله مهمترین ویژگی ورق گالوانیزه سرد و گرم، مقاومت بالای آنها در برابر زنگ زدن و خوردگی است. پوشش روی قرار داده شده بر سطح این ورقها از تماس بدنه اصلی ورق فولادی با اکسیژن جلوگیری میکند. درنتیجه، فرآیند اکسیداسیون انجام نگرفته و این ورقها از آسیب حفظ میشوند. اگرچه ورقهای گالوانیزه سرد و گرم ویژگیهای مشترک زیادی دارند، اما از برخی زمینهها هم با یکدیگر متفاوتاند.
فرق ورق گالوانیزه سرد و گرم
ورق گالوانیزه گرم
ورقهای گالوانیزه گرم با قرار دادن ورقهای فولادی در حمام روی مذاب ایجاد میشوند. بهطورمعمول، دمای این حمامهای روی بین 400 تا 500 درجه سانتیگراد است. دلیل نامگذاری ورق گالوانیزه گرم هم تولید آنها در دمای بالا است. بهطورمعمول، ورقهای گالوانیزه گرم به دلیل تحمل حرارت بالا، دارای سطح ظاهری مات هستند و رنگی تقریباً کدر و طوسی دارند. بنابراین، بیشتر از این ورقها در بخشهایی استفاده میشود که ظاهر اهمیت چندانی ندارد.
ورق گالوانیزه سرد
نوع دیگر ورق گالوانیزه، ورقهای گالوانیزه سرد هستند. این ورقها هم با قرار داده شدن یک پوشش روی بر سطح ورقهای فولادی نورد سرد ایجاد میشوند. اما تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم در روش تولید آنها است.
تفاوت گالوانیزه گرم و سرد چیست؟
با توجه به ویژگیهای گوناگون ورق گالوانیزه سرد و گرم که به بیان آنها پرداختیم، این ورقها از جنبههای گوناگونی با هم تفاوت دارند. برای اینکه بتوانید جهت مصارف خود متناسبترین این ورقها را پیدا کنید، باید از ویژگیهای مختلف آنها اطلاع داشته و فرق گالوانیزه گرم و سرد را بدانید. بهاینترتیب، خواهید توانست با مناسبترین هزینه، بهترین ورق را برای کاربرد موردنیاز خود انتخاب نمایید. ازجمله مهمترین جنبههای تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم میتوان به روش ساخت، شکل ظاهری، خاصت شیمیایی، دوام و کاربرد آنها اشاره نمود. در ادامه هرکدام از این موارد تفاوت را بهطور مفصل بیان خواهیم کرد.
تفاوت در روش ساخت
این مورد درواقع مهمترین تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم بوده و خود باعث به وجود آمدن بسیاری دیگر از وجوه تفاوت گردیده است. ورقهای گالوانیزه گرم از غوطهور کردن ورقهای فولادی در استخرهای مذاب روی ایجاد میشوند. درصورتیکه ساخت ورق گالوانیزه سرد به دو صورت اسپری کردن محلول روی بر سطح ورق فولادی و فرآیند الکتروگالوانیزاسیون در دمای پایین انجام میگیرد.
تولید ورق گالوانیزه گرم
ورقهای گالوانیزه گرم از قرار دادن ورقهای فولادی نورد سرد در حمامهای روی مذاب ایجاد میشوند. اما قبل از انجام این کار، فرآیندهای گوناگونی بر روی ورق فولادی انجام میگیرد. در انتهای فرآیند گالوانیزاسیون گرم نیز با کنترل شرایط، نسبت به سرد کردن این ورقها اقدام میشود.
تولید ورق گالوانیزه سرد
برای ساخت ورق گالوانیزه سرد، دو روش مختلف وجود دارد. یکی از این روشها اسپری کردن محلول روی بر سطح ورقهای فولادی است. روش دیگر که برای تولید ورق گالوانیزه سرد استفاده میشود، روش آبکاری الکتریکی یا گالوانیزه الکتریکی است.
تفاوت ظاهری ورق گالوانیزه سرد و گرم
ورقهای گالوانیزه سرد و گرم حتی ازلحاظ ظاهری هم با یکدیگر متفاوت هستند. این تفاوت هم در ضخامت آنها است که درنتیجه تفاوت ضخامت روی بر سطح ورق به وجود آمده و هم در شکل سطحی آنها است. در ادامه هر یک از این وجوه تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم را بررسی خواهیم کرد.
تفاوت در ضخامت
با توجه به تفاوت در روش ساخت ورقهای گالوانیزه سرد و گرم، ضخامت نهایی این ورقها هم باهم متفاوت خواهد بود. ورقهای تولیدشده در فرآیند گالوانیزه گرم دارای ضخامتهای بالایی هستند و دلیل آن هم قرار گرفتن میزان بیشتر فلز روی بر سطح آنها است. از طرف دیگر، ضخامت روی موجود در هر دو طرف ورقها با یکدیگر برابر خواهد بود. اما این ضخامت در ورقهای گالوانیزه سرد خیلی کمتر است. چراکه در این روش روی کمتری بر سطح ورق فولادی قرار میگیرد. البته در فرآیند گالوانیزه سرد، امکان کنترل ضخامت پوشش در هر دو طرف ورق وجود دارد.
تفاوت در سطح
ورقهای گالوانیزه سرد و گرم ازلحاظ شکل سطحی هم باهم تفاوت دارند. با توجه به اینکه ورق گالوانیزه گرم تحت دمای بالا ایجاد میشود، دارای سطح کدر و مات بوده و رنگ طوسی دارند. از طرف دیگر، سطح این ورقها خیل صاف و صیقلی نیست. اما ورقهای گالوانیزه سرد دارای سطحی براق و درخشان هستند. همچنین سطح این ورقها کاملاً صاف و صیقلی است.
بهطورکلی با توجه به تفاوتهای ظاهری ورق گالوانیزه سرد و گرم، از ورقهای گرم بیشتر در بخشهایی استفاده میشود که ظاهر کار اهمیت کمتری داشته و نیاز به مقاومت بالایی در برابر زنگزدگی و خوردگی است. اما برعکس، از ورقهای سرد در قسمتهایی استفاده میشود که ظاهر اهمیت دارد، اما نیاز به مقاومت خیلی زیادی در برابر خوردگی و زنگ زدن وجود ندارد.
خاصیت شیمیایی
همانگونه که در بخشهای قبل هم بیان کردیم، در هنگام ساخت ورقهای گالوانیزه گرم یک واکنش شیمیایی بین روی مذاب و ورق فولادی انجام میگیرد. درنتیجه روی تا چندین لایه به فولاد نفوذ کرده و بهشدت جذب آن میشود. درنتیجه این واکنش شیمیایی، امکان جدا شدن روی از ورق بسیار کاهش مییابد و حتی در صورت ایجاد خراش در سطح ورق، بازهم امکان محافظت روی از ورق وجود دارد. اما در تولید ورق گالوانیزه سرد این واکنش شیمیایی وجود نداشته و امکان جدا شدن پوشش روی از ورق وجود دارد.
عمر و دوام
نکته مهم دیگر در تفاوتهای ورق گالوانیزه سرد و گرم، دوام و طول عمر این ورقها است. ورقهای گالوانیزه گرم به دلیل چسبندگی بالای روی به سطح ورق و همچنین ضخامت بالای این پوشش، مقاومت بهتری در برابر خوردگی و زنگ زدن دارد. درنتیجه، ورقهای تولیدشده با این روش طول عمر بیشتری هم نسبت به ورقهای گالوانیزه سرد دارند.
تفاوت در کاربرد
ورقهای گالوانیزه گرم ضخامت بالایی دارند. همچنین به دلیل تولید در دمای بالا، روی و فولاد باهم واکنش داده و اتصال خوبی برقرار میکنند. این موارد باعث میشوند که ورق گالوانیزه گرم در برابر زنگزدگی و حتی خوردگی از مقاومت بالایی برخوردار باشد. بنابراین، از گالوانیزه گرم بیشتر در محیطهای باز و جاهایی که در معرض رطوبت و آب قرار دارند، استفاده میشود. ازجمله رایجترین موارد استفاده از این ورقها میتوان به اجرای گالوانیزه گرم بر روی سطح دکلهای مخابراتی، لولههای آب، گارد ریلها، دکلهای فشارقوی و برخی تیرهای برق اشاره نمود.
ورقهای گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت کمتر پوشش آنها، مقاومت کمتری هم در برابر زنگزدگی و خوردگی از خود نشان میدهند. البته این مورد به این معنی نیست که ورق گالوانیزه سرد از این لحاظ ضعیف است، بلکه نسبت به ورقهای گالوانیزه گرم مقاومتش کمتر است. از طرف دیگر، به این دلیل که فرآیند تولید این ورقها در دمای محیط انجام میشود، چسبندگی روی و ورق فولادی به یکدیگر خیلی بالا نیست و امکان جدا شدن پوشش در آنها وجود دارد. با توجه به این موارد، اجرای ورق گالوانیزه سرد در بخشهایی که احتمال خوردگی و زنگ زدن ورق کمتر باشد، انجام میگیرد. ساخت محصولات بهداشتی، قطعات گوناگون خودرو، پیچ و مهره و لولههای با ضخامت کم ازجمله رایجترین موارد اجرای ورق گالوانیزه سرد هستند.