کشت گلخانه ای

یکی از مسائلی که کشاورزان را به سمت کشت های گلخانه ای کشانده مسئله ی کم آبی ست.

کشت گلخانه ای با توجه به جلوگیری از هدر رفت آب از طریق تبخیر و با روش های آبیاری نوین، نسبت به روش معمولِ کشت به مقدار آب کمتری احتیاج دارد.
از سمت دیگر با توجه به شرایط کنترل شده و به سبب مناسب بودن شرایط محیطی معمولا می توان تا ده برابر بازدهی بیشتری نسبت به کشت در فضای آزاد گرفت.
وقتی از روش گلخانه‌ای استفاده می کنیم می توانیم در هر محیطی با هر نوع آب و هوا و هر نوع خاک کشت را انجام دهیم.

اگر بخواهیم مزایای کشت گلخانه ای را به صورت تیتر وار بیان کنیم می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

1. تولید محصولات خارج از فصل
2. کشت متراکم محصولات
3. کشت خارج از محیط طبیعی
4. کم آب بر بودن
5. تولید محصولات با کیفیت بالاتر
6. افزایش میزان برداشت
7. کاهش تعداد کارگران

مراحلی که باید برای کشت گلخانه ای طی کنیم:

به طور کلی بسته به نوع گیاه این مراحل متفاوت است:

ضد عفونی خاك گلخانه و خزانه هاي تولید نشاء

ضد عفونی خاك در گلخانه هایی که هر ساله مورد بهره برداري واقع می شود امري ضروري به نظر می رسد ، در غیر اینصورت خاك آلودگی قارچی یافته و مشکلات زیادی بوجود خواهد آورد .

براي ضد عفونی خاك باید با استفاده از مواد شیمیایی و غیر شیمیایی توصیه شده استفاده نمود :

– ضد عفونی خاك بوسیله حرارت
– ضد عفونی خاك با مواد شیمیایی (متیل بروماید و دازومت)

مرحله ای دیگر وجود دارد که در آن شما باید به فکر خرید کود کشاورزی مرغوب و با کیفیت باشید. همانطور که یک کود اصل و با کیفیت بازدهی محصولات را بسیار بالا میبرد یک کود تقلبی و بی کیفیت میتواند خسارات جبران ناپذیری را وارد کند. کشاورزان خبره در حوزه کاشت گلخانه ای خرید کود 20 20 20 را بسیار پیشنهاد میدهند. شما میتوانید در کنار این کود ها ، کودهای NPK را نیز استفاده کنید.

تهیه بذر یا نشاء گیاه مورد نظر

برای کاشت گیاه هم میتوان از بذر استفاده کرد و هم از نشاء.

کارشناسان معتقدند که کاشت نشاء با توجه به کوتاه تر شدن زمان بهره وری، کاهش نیروی کار حین انتقال بذر‌ها به گلخانه، کاهش دور ریز بذر‌ها در زمان ذخیره کردن و  رشد آن ها، قابل تعیین بودن میزان مرغوبیت گیاه و امکان انتخاب گیاهان سالم و یک دست، کاهش آب مصرفی بسیار با صرفه تر از کشت بذر است.

در هر صورت دقت کنید اگر از بذر استفاده می کنید بذر گواهی شده و سالم خریداری کنید.

آبیاري بذر ها قبل کشت

بعضی از بذر ها مثل بذر خیار نیاز است ابتدا در گلدان کاشته شوند و پس از آماده شدن به زمین اصلی منتقل شوند .

خاك گلدان هرروز باید از نظر رطوبت مورد بررسی قرار گیرد ودر صورت نیاز آبیاري گردد ، در تابستان ممکن است روزي چند بار آبیاري انجام شود ولی در زمستان هر چند روز یکبار کافی ست.

این با استفاده از شلنگ هایی که در سر آن نازل وجود دارد ، براي آنکه آب به نرمی خاك گلدان را مرطوب نماید و یا آبیاري بارانی از طریق سقف عمل آبیاري انجام می گیرد.

ضد عفونی کردن سالن کشت

قبل از انتقال بذر، نشاء، پیازچه به داخل سالن، سالن را باید توسط مواد ضدعفونی کننده، ضدعفونی نموده و از ورود مواد خارجی آلوده به داخل سالن جلوگیری کنید.

انتقال بذر، نشاء یا پیاز گیاه به سالن کشت گلخانه ای

قبل ازآن که نشاء از محیط کنترل شده خزانه وارد زمین شود ، باید چند روز گیاه را با شرایط محیط بیرونی تطبیق داده و سپس اقدام به انتقال آن نمود .

دقت کنید که قبل از انتقال بذر باید همه شرایط فراهم شود  و طبق زمانبندی درست تمام مراحل کار انجام شود زیرا توقف نشا بیش از حد در خزانه باعث ایجاد مشکلات زیادی خواهد شد ، که مهمترین آن ضعف بوته و کاهش عملکرد آن است.

مهمترین عوامل محیطی در کشت گلخانه ای

• PHچقدر باید باشد؟

قابلیت جذب عناصر غذایی وابستگی زیادی به PH خاک دارد. اندازه نبودن ph خاک می تواند در رشد و نمو گیاه تاثیرات منفی داشته باشد.

PH قلیایی باعث می شود که حلالیت عناصر غذایی ضروری برای گیاه کاهش پیدا کند و جذب عناصر غذایی مانند آهن ، سرب ، منگنز و روی در گیاه کم شود.

 از سمت دیگر خاک هایی که اسیدی هستند دارای مقادیر PH کمتر از 4.5 تا 5 هستند ، در این مقدار PH حلالیت عناصر مثل آهن ، آلومینیوم و منگنز بقدری افزایش می یابد که می تواند برای گیاه مسمومیت ایجاد کند. بهترین PH در مناطق مرطوب بین 5 تا 7 و در مناطق خشک بین 7 تا 9 است. و در کشت گلخانه ای که میزان رطوبت و… قابل کنترل است PH حدود 7.5 را می توان در نظر گرفت.

البته این عدد به نوع گیاه شما به شدت بستگی دارد بنابراین اول PH مناسب گیاه خود را تحقیق کنید و سپس در جهت کاهش یا افزایش آن می توانید از مواد مختلفی استفاده کنید.

به طور مثال برای قلیایی تر کردن خاک از آهک برای اسیدی تر کردن خاک می توانید از کودهای اسیدزا استفاده کنید. کود سولفات آمونیوم نیز به اسیدی کردن خاک می تواند کمک کننده باشد.

• نور مناسب در کشت گلخانه ای

شدت نور دریافتی از خورشید و طول دوره نوری، باید با توجه به نوع گیاهان کشت شده در محیط گلخانه کنترل شود. به طور کل گیاهان  بر حسب واکنش به طول دوره روشنایی و تاریکی، به سه دسته تقسیم می­ شوند:

• گیاهان روز بلند:

گیاهانی که برای گل­دهی به حداقل 10 الی 14 ساعت نور نیاز دارند گیاهان روز بلند هستند.

در این گیاهان افزایش طول دوره تاریکی باعث می شود رشد زایشی این گیاهان متوقف شده و به صورت رویشی و طولی رشد کنند. مثال: گل سوسن، مینا، اطلسی و نازگل

• گیاهان روز کوتاه:

این نوع گیاهان برای تبدیل رشد رویشی به رشد زایشی و تولید اندام و باردهی، به کمتر از 12 ساعت نور نیاز دارند. مثال: گل داوودی

• گیاهان روز خنثی:زمان گل­دهی در این نوع از گیاهان خیلی به میزان ساعات نور بستگی ندارد. اما افزایش طول دوره نوری، موجب تسریع و افزایش کیفیت رشد گل­ های گیاهان می­ شود. مثال : گل­ های ژربرا، میخک و انواع صیفی­ جات

حال با توجه به میزان نور مورد نیاز گیاه  می توان شدت نور را تنظیم کرد. برای کاهش شدت یا طول دوره نوری، از سایه ­بان و برای افزایش شدت نور و یا طول دوره نوری، از سیستم­ های نور مصنوعی استفاده می شود. در روزهای بلند تابستان، بویژه در مناطق گرمسیر، می­ توان از پاشش مواد کدر کننده (نظیر آهک) بر روی پوشش گلخانه­ ها برای کاهش شدت نور وارد شده به گلخانه استفاده کرد.